رفع فیلتر چت جی بی تی برای کاربران ایرانی

از حدود 13 اردیبهشت 1404 (3 می 2025)، گزارش‌ هایی مبنی بر دسترسی کاربران ایرانی به چت‌ جی‌ پی‌ تی (ChatGPT)، چت‌ بات پیشرفته شرکت اوپن‌ ای‌ آی (OpenAI)، بدون نیاز به ابزارهای تغییر آی‌ پی مانند VPN یا DNS های تحریم‌ شکن در شبکه‌ های اجتماعی و رسانه‌ ها منتشر شده است. کاربران در پلتفرم‌ هایی مانند ایکس اعلام کرده‌ اند که با IP ایرانی توانسته‌ اند به این سرویس متصل شوند. این تحول، با توجه به محدودیت‌ های طولانی‌ مدت اعمال‌ شده بر کاربران ایرانی، هیجان زیادی در میان جامعه فناوری ایجاد کرده است.

سابقه محدودیت‌ ها و تحریم‌ ها

چت‌ جی‌ پی‌ تی از زمان معرفی در سال 2022 به یکی از قدرتمندترین ابزارهای هوش مصنوعی جهان تبدیل شده و در حوزه‌ های آموزش، تولید محتوا و حل مسائل پیچیده کاربرد دارد. اما به دلیل تحریم‌ های ایالات متحده و سیاست‌ های اوپن‌ ای‌ آی، کاربران ایرانی از دسترسی مستقیم محروم بودند. این محدودیت‌ ها از طریق شناسایی موقعیت جغرافیایی مبتنی بر IP و الزام به تأیید شماره تلفن غیرایرانی اعمال می‌ شدند. گزارش‌ های خبری، از جمله در وب‌ سایت تکناک، تأیید می‌ کنند که پیش‌ تر، اوپن‌ ای‌ آی دسترسی ایران را به طور کامل مسدود کرده بود. با این حال، تجربه اخیر کاربران نشان‌ دهنده تغییراتی در این وضعیت است.

واکنش‌ ها و گمانه‌ زنی‌ ها

این دسترسی غیرمنتظره پرسش‌ هایی درباره علت و پایداری آن ایجاد کرده است. برخی کارشناسان، از جمله در گزارش برنا، معتقدند که این وضعیت ممکن است ناشی از تغییرات موقتی در زیرساخت‌ های اینترنتی ایران یا خطاهای فنی در سامانه‌ های فیلترینگ باشد، مشابه مواردی که پیش‌ تر برای سایر سرویس‌ های تحریم‌ شده رخ داده است. در نظرسنجی کانال تلگرام دیجیاتو، 49 درصد کاربران اعلام کردند که بدون فیلترشکن به چت‌ جی‌ پی‌ تی دسترسی دارند، و در نظرسنجی ایکس، 41 درصد تجربه مشابهی گزارش کردند. با این حال، اوپن‌ ای‌ آی در پاسخ به پرس‌ و جو های رسانه‌ ای تأکید کرده که سیاست‌ هایش تغییری نکرده و ایران همچنان در فهرست کشورهای پشتیبانی‌ نشده قرار دارد. این تناقض، گمانه‌ زنی‌ هایی درباره احتمال بازنگری غیررسمی در سیاست‌ های اوپن‌ ای‌ آی یا تغییرات در فیلترینگ داخلی را تقویت کرده است.

تأثیرات و فرصت‌ ها

رفع محدودیت چت‌ جی‌ پی‌ تی، حتی اگر موقت باشد، فرصت‌ های بی‌ سابقه‌ ای برای کاربران ایرانی فراهم کرده است. در حوزه آموزش، دانشجویان و پژوهشگران می‌ توانند از این ابزار برای دسترسی به اطلاعات، ترجمه متون و تولید محتوای علمی استفاده کنند. در کسب‌ و کارها، چت‌ جی‌ پی‌ تی می‌ تواند به تحلیل داده‌ ها، بهبود خدمات مشتریان و تولید محتوای بازاریابی کمک کند. توسعه‌ دهندگان و استارتاپ‌ های ایرانی نیز می‌ توانند از این فناوری برای نوآوری در محصولات بهره ببرند. با این حال، کارشناسان هشدار می‌ دهند که ناپایداری این دسترسی ممکن است به اختلال در پروژه‌ های وابسته منجر شود.

آینده دسترسی به چت‌ جی‌ پی‌ تی

تاکنون هیچ بیانیه رسمی از اوپن‌ ای‌ آی یا مقامات ایرانی درباره این تحول منتشر نشده است. برخی کاربران در ایکس، ادعا کرده‌ اند که اوپن‌ ای‌ آی ایران را از فهرست تحریم‌ ها حذف کرده، اما این ادعا تأیید رسمی ندارد. با توجه به احتمال تغییرات ناگهانی در سیاست‌ های اینترنتی یا اصلاحات فنی، کاربران باید با احتیاط از این فرصت استفاده کنند. این رویداد می‌ تواند انگیزه‌ ای برای توسعه زیرساخت‌ های بومی هوش مصنوعی و همکاری‌ های بین‌ المللی باشد. همان‌ طور که وب‌ سایت اندیشه معاصر اشاره کرده، این دسترسی می‌ تواند آغاز فصلی نو در استفاده از هوش مصنوعی در ایران باشد. تا روشن شدن وضعیت، کاربران ایرانی می‌ توانند از این فرصت برای تجربه مستقیم یکی از پیشرفته‌ ترین ابزارهای هوش مصنوعی جهان بهره‌ مند شوند.

منابع:

• آیا «چت‌ جی‌ پی‌ تی» برای کاربران ایرانی رفع فیلتر شده است؟
• چت جی پی تی در ایران رفع فیلتر شد؟ – خبرگزاری برنا
• اپلیکیشن پرطرفدار ایرانیان رفع فیلتر شد